Các bạn nam thiếu niên dễ thực hiện những hành vi nguy cơ là
điều mà đa số chúng ta ai cũng biết. Mới đây, một loạt các nghiên cứu đã tìm
hiểu những cơ chế não bộ đăc thù giúp lý giải những điều diễn ra trong trí óc
của các bạn trai tuổi vị thành niên.
ĐH Y Bang Florida cùng nhà khoa học thần kinh Pradeep Bhide đã
tập hợp những nhà nghiên cứu hàng đầu khắp thế giới nhằm tìm kiếm lý do thanh
thiếu niên - đặc biệt là nam giới – thường cư xử thất thường.
Kết quả được đúc kết từ 19 nghiên cứu, tiếp cận câu hỏi trên
thông qua nhiều ngành khoa học, bao gồm tâm lý học, hóa chất thần kinh, chụp
hình não, khoa học thần kinh lâm sàng và sinh học thần kinh. Các nghiên cứu được
xuất bản trong phần đặc biệt của Khoa học Thần kinh Phát triển, “Bộ não Vị
thành niên: suy nghĩ khác?”
Bhide nói, “Các nhà tâm lý, tâm thần, giáo dục, khoa học thần
kinh, chuyên gia tư pháp hình sự cùng các bậc phụ huynh hàng ngày đều phải chật
vật để hiểu và giải quyết những bí ẩn trong hành vi nguy cơ của tuổi dậy thì,”
“Những hành vi này không chỉ ảnh khiến các bạn trẻ vị thành niên tự đưa mình
vào những nguy hiểm trầm trọng và trường kỳ, mà nhìn chung còn tác động đến cả
gia đình và xã hội”.
“Những gánh nặng cảm xúc và kinh tế đến từ những hành vi này là
rất lớn. Nghiên cứu được mô tả trong tập san đưa ra những manh mối về nguồn gốc
của các hành vi thiếu thích ứng và cách thức cá nhân có thể đưa ra những phương
pháp đối đầu, tránh né hay điều chỉnh những hành vi trên.”
Sau đây là vài ví dụ về những phát hiện được xuất bản trong sách
giúp chúng ta có một cái nhìn sâu sắc hơn vê hoạt động bên trong của não bộ một
nam thiếu niên:
• Không giống trẻ em hay người lớn, phần não bộ kiểm soát cảm xúc
ở nam thiếu niên cho thấy tăng cường hoạt động trước những mối đe dọa. Trong
một nghiên cứu, kết quả từ máy quét cộng hưởng từ tiết lộ mức hoạt động của
phần não hệ viền nơi các bạn nam tuổi dậy thì trước hiểm họa khác biệt rõ ràng
so với đàn ông trưởng thành, ngay cả khi các bạn được dặn là không cần phản ứng
lại với chúng.
• Sử dụng những đo lường về hoạt động não bộ, một nhóm nghiên cứu
khác phát hiện rằng nam thiếu niên đa phần miễn nhiễm trước sự đe dọa trừng
phạt nhưng lại cực kỳ nhạy cảm với khả năng “thắng lớn” trong bài bạc. Kết quả
này nêu lên câu hỏi về tính hiệu quả của trừng phạt như một công cụ ngăn chặn
hành vi lệch lạc và nguy hiểm nơi trẻ nam tuổi dậy thì.
• Một nghiên cứu khác trình bày việc một phân tử được biết đến với
vai trò quan trọng trong phát triển sợ hãi trước những tình huống nguy hiểm
hoạt động ít tích cực hơn nơi não bộ nam thiếu niên. Những phát hiện này cho
thấy sự khác biệt về hóa chất thần kinh trong não bộ trẻ vị thành niên và người
trưởng thành, đây có thể là nguyên nhân của những hành vi phức tạp được thực
hiện bởi trẻ tuổi dậy thì.
“Các nghiên cứu mới cho thấy nền tảng sinh học thần kinh của một
số những hành vi “nổi tiếng” bất thường nơi các bạn tuổi dậy thì”, Bhide cho
biết, “Căng thẳng, thay đổi hormone, sự phức tạp trong môi trường xã hội cùng
áp lực từ bè bạn, tất cả đều góp phần tạo nên những thách thức cho quá trình
đồng hóa mà các bạn tuổi teen phải đối mặt.
“Các nghiên cứu này cố gắng phân tách, kiểm tra và thông suốt một
số nguyên nhân tiềm ẩn của câu hỏi hóc búa nơi trẻ vị thành niên. Nghiên cứu
cho thấy cách chúng ta tương tác tốt hơn với trẻ tuổi dậy thì như thế nào trong
và ngoài gia đình, cách thiết kế những chiến lược giáo dục và cách xử sự hay
điều chỉnh tối ưu hành vi thiếu thích ứng nơi trẻ vị thành niên.”
Bhide ấp ủ thực hiện và chủ biên tập sách “Bộ
não Vị thành niên: suy nghĩ khác?”. Các đồng chủ biên gồm có Barry
Kasofsky và B.J. Casey, cả hai đều đến từ Trường Y Weill, ĐH Cornell. Sách được
xuất bản bởi NXB Y học và Khoa học Karger, Basel, Thụy Sĩ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét