14/07/2014
Tom Jacobs
Nghiên cứu
mới cho thấy, chỉ cần trong tầm tay, điện thoại di động cũng đủ khiến chúng ta
bị chi phối ngay cả khi không chủ động sử dụng chúng.
“Kết nối
không ngừng nghỉ” là thần chú không lời của thế hệ smartphone. Chúng ta hiện có
khả năng cập nhật ngay tắp lự đến gần như bất kỳ nguồn thông tin nào, đồng thời
đụng chạm tin tức của mọi việc đang xảy ra trong vòng tròn xã hội của chúng ta.
Tuy nhiên,
những nhà phê bình đã từ lâu cảnh báo rằng việc cơn lũ thông tin và chuyện
phiếm này gây nhiễu cho chúng là không thể tránh khỏi, chúng khiến việc duy trì
sự tập trung chú ý cần thiết đến giao tiếp thật sự quan trọng gặp muôn vàn khó
khăn.
Bảo thủ
như thế là phi lý? Thật ra, không hề. Nghiên cứu mới được công bố cho thấy chỉ cần
sự hiện diện của điện thoại di động hay smartphone thôi cũng đã làm giảm chất
lượng giao tiếp liên cá nhân và hạ thấp mức độ thấu cảm qua lại giữa bạn bè.
Nghiên cứu
được xuất bản trên tạp chí Environment and Behavior xác nhận trên thực tế kết quả nghiên
cứu trong phòng thí nghiệm vào năm 2013. Nghiên cứu này cho rằng điện thoại có khả năng phân tán
sự chú ý của chúng ta mặc dù ta không chủ động sử dụng chúng.
“Điện thoại di động có ý nghĩa biểu tượng
trong xã hội công nghệ hện đại. Với sự có mặt của chúng, con người liên tục bị
thôi thúc tìm kiếm thông tin, kiểm soát giao tiếp, đồng thời nó cũng định hướng
những suy nghĩ của ta về người khác và thế giới”, trích lời nhóm nghiên cứu
đứng đầu bởi Shalini Misra thuộc ĐH Công nghệ Virginia.
“Ngay cả
khi không chủ động sử dụng, việc có mặt công nghệ di động thôi cũng có khả năng
chuyển hướng cá nhân khỏi giao tiếp mặt đối mặt, từ đó làm suy yếu tính chất và
chiều sâu của những mối liên hệ đó. Cá nhân lúc này dễ bỏ lỡ các tín hiệu tinh
vi, những biểu lộ khuôn mặt và các thay đổi trong tông giọng người đối diện
hơn, đồng thời họ cũng ít giao tiếp mắt hơn.”
200 người
tham gia nghiên cứu chia thành các nhóm 2 người. Mỗi cặp được yêu cầu ngồi
trong quán cà phê và bàn luận về một chủ đề có ý nghĩa hoặc nói chuyện phiếm.
Một trợ lý nghiên cứu sẽ ngồi gần đó và ghi chép lại những hành vi phi ngôn
ngữ, đồng thời ghi nhận “liệu nghiệm thể có đặt trên bàn hay cầm trên tay bất
kỳ thiết bị di động nào không trong khoảng thời gian 10 phút” khi hai người đang
nói chuyện.
Sau đó,
những người tham gia trả lời một chuỗi những câu hỏi được thiết kế nhằm đo đạc
“cảm giác kết nối liên cá nhân” và “quan tâm thấu cảm” mà họ cảm nhận trong
suốt quá trình trò chuyện ngắn ngủi. Trong đó, bao gồm những câu như “Tôi cảm
thấy mình thật sự có thể tin tưởng người đối diện” và “Bạn nghĩ người trò
chuyện với bạn cố gắng thấu hiểu suy nghĩ và cảm xúc của bạn đến mức độ nào?”
Kết quả
quan trọng được nhóm nghiên cứu ghi nhận: “Nếu người tham gia để trên bàn hay
cầm trong tay thiết bị giao tiếp di động trong suốt 10 phút trò chuyện, chất
lượng của buổi đối thoại được đánh giá là ít thỏa mãn hơn khi so sánh với lúc
giao tiếp mà không có thiết bị di động.”
“Những
người trò chuyện với sự hiện diện của điện thoại cũng cho biết cảm thấy ít quan
tâm thấu cảm hơn so với những người tương tác không có (sự hiện diện) của các
kích thích kỹ thuật số gây nhiễu.” (Tất cả các kết quả này vẫn đúng sau khi
kiểm soát những yếu tố như tuổi tác, giới tính, chủng tộc và tâm trạng.)
Khá bất
ngờ, những nhà nghiên không tìm thấy bất kỳ khác biệt có ý nghĩa nào trong kết
quả giữa các trò chuyện nghiêm túc hay nói chuyện phiếm. Ít bất ngờ hơn, nhóm
cho biết những người đã quen nhau từ trước ghi nhận mối liên hệ tiêu cực giữa
di động và quan tâm thấu cảm nhiều hơn. Có vẻ sự thấu cảm tự nhiên khi trò
chuyện với bạn bè có thể bị tổn hại bởi sự hiện diện gây phân tán của điện
thoại.
Nghiên cứu
này cho rằng chúng ta không cần phải loay hoay suốt với điện thoại vì nó có thể
khiến chúng ta mất tập trung. Misra và đồng nghiệp không ghi nhận mức độ những
ngươi tham gia thường xuyên chạm hay cầm điện thoại. Đó có thể là hướng đi hứa
hẹn cho các nghiên cứu xa hơn.
“Công nghệ
mạng đặc biệt ở chỗ nó có thể khiến chúng ta liên tục nằm trong tình trạng
‘hiện diện nhưng vắng mặt’”, nhóm nghiên cứu viết, họ còn nói thêm rằng điện
thoại “chỉ cần có mặt như một tín hiệu môi trường thôi cũng đã có thể phân tán
sự chú ý của cá nhân và điều khiển hành vi của những người xung quanh một cách
không ý thức.”
Vậy nếu
bạn muốn có một cuộc đối thoại chân thật, mặt đối mặt với bạn bè, đây là gợi ý
giành cho bạn: Hãy tắt điện thoại và bỏ vào túi. Oái oăm thay, có thể cách tốt
nhất để kết nối thật sự lại là sống, tuy chỉ ngắn ngủi, trong khu vực phi kỹ
thuật số.
http://www.psmag.com/navigation/nature-and-technology/presence-smart-phone-lowers-quality-person-conversations-85805/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét