 |
| Trang phục phù hợp cho phỏng vấn |
Hẳn chúng ta đã biết quần áo ảnh hưởng đến cách người khác
nhìn nhận chúng ta ra sao; khi đi phỏng vấn, dù bạn có giỏi giang và tài năng
như thế nào nhưng quần áo tuềnh toàng chắc hẳn sẽ khiến “sếp” tương lai đặt dấu
chấm hỏi về tham vọng làm việc của bạn.
Tuy nhiên, quần áo không chỉ dừng lại ở việc định hình cách
nhìn của mọi người đối với bạn. Một nghiên cứu mới của các nhà tâm lý tại ĐH
Bang California và ĐH Columbia cho thấy quần áo còn có thể ảnh hưởng đến chính
suy nghĩ của bạn.
Xuyên suốt 5 thực nghiệm, các tác giả Michael Slepian, Simon
Ferber, Joshua Gold và Abraham Rutchick đã phát hiện rằng việc cố gắng gây ấn
tượng bằng trang phục còn giúp nâng cao khả năng tư duy trừu tượng của cá nhân.
Các nhà nghiên cứu viết, “Trang
phục nghiêm túc không chỉ ảnh hưởng đến cách người khác nhìn nhận cá nhân và
cách cá nhân nhìn nhận bản thân mà còn tác động đến việc ra quyết định thông
qua những ảnh hưởng lên cách thức xử lý.”
Slepian và đồng sự quan tâm nghiên cứu đến cách thức quần áo
chỉnh tề, tương tự như ngôn ngữ, tạo ra khoảng cách về tâm lý và xã hội giữa
con người như thế nào. Ví dụ, chúng ta thường nhắc đến một người không thân
thiết bằng chức danh của họ, thay vì bằng tên, ngay cả khi ta và người đó có cùng
địa vị xã hội.
Các nghiên cứu mới đây cho thấy khoảng cách xã hội thể hiện
qua hành vi lịch sự có thể làm tăng khả năng tư duy trừu tượng; ví dụ, một
nghiên cứu cho thấy khi yêu cầu người tham gia nhắc đến ai đó một cách lịch sự,
họ thường sẽ sử dụng ngôn ngữ trừu tượng nhiều hơn. Về
bản chất, những sự kiện mang “khoảng cách” về tâm lý thường được nhìn nhận theo
hướng trừu tượng hơn, trong khi những sự kiện “gần gũi” thường được cân nhắc cụ
thể hơn.
Trang phục nghiêm túc thường được sử dụng trong những bối
cảnh không thân mật – điều này khiến cho chúng trở nên kiểu y phục mang “khoảng
cách xã hội”.
“Cụ
thể hơn, vì trang phục chỉnh tề gắn liền với việc gia tăng khoảng cách xã hội,
chúng tôi cho rằng chúng cũng sẽ củng cố tiến trình nhận thức trừu tượng,” các nhà khoa học viết trên tạp chí Social
Psychological and Personality Science.
Trong một chuỗi thực nghiệm, các sinh viên mang quần áo bình
thường được yêu cầu đánh giá mức độ “nghiêm túc” của y phục họ đang mang so với
bạn bè mình. Sau đó họ sẽ thực hiện một loạt các trắc nghiệm được chuẩn hóa
nhằm đo đạc phong cách xử lý nhận thức của họ.
Nhóm nghiên cứu đưa cho sinh viên một danh sách các hành động
và họ được yêu cầu chọn lựa giữa cách giải thích trừu tượng và cụ thể cho mỗi
hành động. Ví dụ, “bỏ phiếu” có thể được mô tả theo nghĩa trừu tượng là
“làm ảnh hưởng đến kết quả bầu cử” hay được diễn dịch theo nghĩa cụ thể hơn là
“đánh dấu vào người mình chọn”.
Ngay cả sau khi kiểm soát các yếu tố về kinh tế xã hội, những
sinh viên mang quần áo lịch sự hơn vẫn cho thấy khuynh hướng xử lý trừu tượng
nhiều hơn.
Trong một thực nghiệm khác, 54 sinh viên đại học được yêu cầu
mang đến phòng thực nghiệm hai bộ quần áo để phục vụ nghiên cứu “giả mạo” về
việc cách con người hình thành ấn tượng dựa trên trang phục. Một bộ trang phục
sẽ là trang phục chỉnh tề để đi phỏng vấn và bộ còn lại là bộ đồ bình thường
các bạn mặc đi học. Những người tham gia sau đó sẽ được chỉ định ngẫu nhiên để
mặc một trong hai bộ đồ trên.
Tiếp theo, các sinh viên sẽ hoàn thành một trắc nghiệm về xử
lý nhận thức nhằm xác định xem liệu họ chú ý đến bức tranh tổng thể hay đến
những chi tiết nhỏ nhặt. Sau khi xem qua một loạt các chữ cái lớn được hình
thành từ nhiều chữ cái nhỏ (chữ L hay H lớn được hình thành từ 8 chữ L và H nhỏ
hơn), nghiệm thể cần phải xác định xem mỗi hình trên là một chữ cái lớn hay là
chuỗi các chữ nhỏ.
Đúng như dự đoán, những ngườit ham gia mặc quần áo nghiêm túc
thường xử lý thông tin một cách toàn diện (nhìn ra chữ lớn) nhiều hơn xử lý cục
bộ (nhiều chữ cái nhỏ) so với những sinh viên mang quần áo “bụi bặm”.
Cách thức xử lý có thể ảnh hưởng đến nhiều thành tố quan
trọng tại nơi làm việc, từ cách con người ra quyết định cho tới cách tập trung
vào công việc. Tuy nhiên, hãy khoan vứt bỏ những bộ quần áo bình thường, các
nhà nghiên cứu ghi nhận rằng cần có những nghiên cứu tiếp theo với lượng mẫu
lớn hơn, đa dạng hơn để hiểu rõ mức độ y phục chỉn chu ảnh hưởng đến nhận thức
của chúng ta.
Tài liệu tham khảo
Slepian, M. L., Ferber, S. N., Gold, J. M., & Rutchick,
A. M. (2015). The Cognitive Consequences of Formal Clothing. Social
Psychological and Personality Science. doi: 10.1177/1948550615579462
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét